Waar haal jij je informatie over sportvoeding?

Je leest waarschijnlijk ook allerlei zaken over sportvoeding, zoals:

• Je mag nooit koolhydraten eten
• Eet nooit pasta, brood of aardappelen, want daar word je dik van
• Je moet verschillende dagen na elkaar vasten
• Je mag sommige voedingsmiddelen nooit met elkaar combineren, want dan val je dood
• Ondanks 200.000 jaar evolutie mogen we nog altijd niet anders eten dan in de oertijd
• Alle suikers zijn slecht
• Vetten leveren veel calorieën dus moet je volledig uit je voeding schrappen
• De beste manier om je gewenste competitiegewicht te bereiken, is door zoveel mogelijk vocht te verliezen

Enerzijds ontmoet ik heel wat sporters die allerlei zaken proberen waar helemaal geen wetenschappelijke basis voor is. Ze surfen mee op een nieuwe hype of proberen gewoon de dingen die ze van iemand uit hun omgeving hebben gehoord. Anderzijds zijn er ook sporters die de laatste wetenschappelijke rapporten uitpluizen op zoek naar die ene nieuwe bevinding die hen nog wat prestatiewinst kan opleveren. Ze verliezen zichzelf in onderzoeken die vaak in een laboratorium zijn uitgevoerd en waarvan de resultaten helemaal niet vertaalbaar zijn naar de sportpraktijk.

Van individuele ervaring tot fundamenteel wetenschappelijk onderzoek

Het hele gamma van informatie dat je kan vinden kan je weergeven in volgende grafiek:

Individuele ervaring

Aan de linkerkant heb je informatie die uitsluitend gebaseerd is op de ervaring van één persoon. Iedere dag verschijnt er vanalles op social media of ziet een nieuwe blog het daglicht. Iedereen kan zijn eigen persoonlijke ervaring delen met de wereld via een klik van de muis. Op zich is dat positief: je doet inspiratie op bij anderen en je wordt misschien bevestigd in hetgeen je al dacht te weten.
Alleen is het belangrijk te weten waarop de informatie gebaseerd is. Wordt er puur geschreven uit eigen ervaring of is er ook een wetenschappelijke basis? Wat voor één persoon werkt is immers niet altijd het juiste advies voor iemand anders. Mensen hebben bovendien de neiging om zich te focussen op ervaringen die bevestigen wat zij willen horen.

Ik merk dagelijks dat mensen hun informatie halen van twijfelachtige bronnen op internet of via informatie in de boekjes. Het gaat regelmatig om advies voor één specifiek probleem dat los van het totaalplaatje van je levensstijl en gewoontes wordt beschreven.

Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek

Helemaal aan de andere kant heb je wetenschappelijk onderzoek dat zeer fundamenteel is, waarvan de bevindingen zonder twijfel voor iedereen gelden, zoals bijvoorbeeld het ontleden van de verbranding van één molecule suiker. Deze bevindingen kennen nog geen vertaling in richtlijnen die bruikbaar zijn voor de sportpraktijk. De informatie is heel technisch geformuleerd en alleen specialisten geraken er wijs uit. Sporters of begeleiders die deze rapporten lezen trekken heel vaak conclusies die helemaal niet binnen het opzet van het oorspronkelijke onderzoek passen. Een goed voorbeeld hiervan is de idee dat alle suikers slecht zijn omdat de inname van suiker de productie van insuline uitlokt. Insuline remt de vetverbranding in het lichaam. Wie vet wil verbranden mag dus vooral geen suiker eten!
Dit soort conclusies begint al snel zijn eigen leven te leiden en wordt dankbaar opgepikt door de populaire media. En uiteindelijk weet niemand nog wat de oorspronkelijke context was.

Kies voor toegepaste, praktisch uitvoerbare wetenschappelijke kennis

Het is op het kruispunt van wetenschappelijk onderzoek en de ervaring van een grote groep mensen dat praktisch bruikbare kennis ontstaat. Sporters worden hierbij ingedeeld in verschillende groepen en onderworpen aan experimentele condities, zoals verschillende soorten sportdranken en trainingsmethoden. Alle andere omstandigheden worden zoveel mogelijk gecontroleerd, zodat men zeker is dat een verschil in resultaten een gevolg is van het experiment. Pas wanneer er duidelijke verschillen tussen groepen, herhaaldelijk kunnen worden aangetoond, kunnen er goede richtlijnen voor de sportpraktijk worden geformuleerd. Deze richtlijnen zijn specifiek voor de doelgroep en omstandigheden die eigen waren aan het experiment. Al te vaak worden resultaten voor één groep uit de context gerukt en veralgemeend naar iedereen in alle omstandigheden. Zo ken je misschien het populaire maar foutieve idee dat één glas rode wijn per dag voor iedereen gezond is.